Yağmur Yağdıran Kedi, olağanüstü güçlere sahip olmasına rağmen aciz bir varlık olan kedi Alfonso’nun yetişkin şiddetine muhatap olması birebir gerçekleşiyor hissi ile okuruna yansıdığı için çocuğa görelik ilkesini ihlal etmiştir.
Canlılar içerisinde hayvanlar insanlarla kurabildikleri birliktelik sebebiyle önemli bir yere sahiptir. Kişiye göre tercih değişse de içlerinden en az biriyle yakın bir bağ kurmak birçok insana iyi gelir. Kuşkusuz en çok temasa geçtiğimiz ve ister doğada ister evlerimizde karşılaştığımız canlıların başını ise kediler çekmektedir. Tarih boyunca kutsanan bir varlık olmanın yanı sıra istenmedikleri dönemlere de şahitlik eden kediler, günümüzde insanların hem sevgisine hem şiddetine muhatap olmaktadırlar. Bu durumun çocuk edebiyatı eserlerine yansımasını gözlemek adına yazımda bir modern masal ve bir çocuk romanının anlatı düzlemini hayvana yönelik şiddet ve bu durumun çocuğa görelik ilkesi bağlamında irdelemek istiyorum.
Marcel Aymé tarafından kaleme alınmış Daldaki Kedinin Kırmızı Masalları isimli kitapta yer alan “Yağmur Yağdıran Kedi", bir kedinin olağanüstü güce sahip olarak dilediği zaman yağmur yağdırmasını konu edinen bir masaldır. Bu masalda her gün aralıksız yağan yağmurla gündelik hayatları sekteye uğrayan yetişkinlerin kediyi şiddet kullanarak ortadan kaldırma girişimine şahit oluruz. Öfkelerinin neredeyse çılgınlığa dönüştüğü bir sırada, kedinin üzerine atılıp hem süpürgeyle, hem de takunyayla kediye vurmaya başlar, onun tembelin, yararsızın biri olduğunu söylerler (14). Bu durum çocuk okuruna bir hayvanın özlük değerine yapılmış saldırıyı ve kedinin varlığının kutsiyetinin çiğnenmesini örnekler. Çocuk ve Edebiyat kitabında kurgudaki bu eylemden hareketle; çocukların kişiliklerinin oluşmaya başladığı yaş aralığında, verilen rol modellerin önemine dikkat çeken Sedat Sever, çocuklara okunan masalların, çocukların okuduğu kitapların ve izlediği filmlerdeki kahramanların hedeflerine şiddet uygulayarak erişmesi veya masal evreninin içerisinde şiddete yönelik ögelerin barınması, çocukların ruhsal dünyalarında ciddi problemlere neden olabileceğini vurgular. Özellikle şiddet ve korku içerikli bu tür ürünlerin çocukların sağlıklı bir kişilik kazanmalarının önüne geçeceğini belirtir.
* Bu yazının devamını editörlüğünü Meryem Selva İnce'nin üstlendiği Ornis Kitap etiketiyle okurlarla buluşan Çocuk Yazınında Kedi: İnsan Olmayan Faillikler, Sınırlar ve Kesişimler kitabında bulabilirsiniz.